ADHD to zaburzenie neurorozwojowe, które towarzyszy nam przez całe życie. Nie da się z niego wyrosnąć ani całkowicie wyleczyć. Istnieją jednak leki, które podnoszą komfort funkcjonowania. Może je przepisać psychiatra.
Dlaczego warto zgłosić się do psychiatry, podejrzewając ADHD?
Wizyta u psychiatry wciąż wielu osobom kojarzy się negatywnie. Niektórzy postrzegają ją jako coś wstydliwego i boją się, co ludzie powiedzą. Warto jednak wyraźnie zaznaczyć, że ADHD nie jest chorobą psychiczną, lecz zaburzeniem neurorozwojowym. Psychiatra w Empatio może je zdiagnozować, a w razie konieczności przepisać stosowne leki podnoszące jakość życia. Wizytę u niego umówisz, klikając w link: https://empatio.pl/specjalisci/psychiatra/. Nie wstydź się szukać pomocy u specjalisty. Dziś korzystanie z jego usług nikogo nie stygmatyzuje. To taki sam lekarz jak każdy inny. Specjalizuje się w biochemii mózgu i przywracaniu jej równowagi.
Diagnostyka ADHD i związane z nią wyzwania
Obecnie ADHD u wielu osób zostaje stwierdzone w dorosłym życiu. Bardzo często diagnozę najpierw słyszy dziecko, a jego rodzice postanawiają umówić się do specjalisty, bo dowiadują się o mechanizmie dziedziczenia. W rezultacie wielu z nich odkrywa, że zmaga się z tym zaburzeniem neurorozwojowym.
Przez lata ADHD u dziewczynek rzadko diagnozowano, dlatego dziś wiele dorosłych kobiet zgłasza się do specjalisty z podejrzeniami nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi. Coraz więcej mówi się o tym zaburzeniu neurorozwojowym w mediach i maskowaniu objawów przez przedstawicielki płci żeńskiej. Ułatwia to połączenie kropek i zrozumienie, z czego wynikają dotychczasowe trudności w codziennym życiu.
W USA osoby z ADHD stanowią 10% populacji.
Z jakimi trudnościami borykają się osoby z ADHD?
Wykazano, że osoby z ADHD często mają trudności z:
- uwagą – łatwo się rozpraszają pod wpływem różnych bodźców, np. w pisaniu raportu przeszkadza im szmer za ścianą,
- organizacją – trudno im zaplanować przygotowanie jakiegoś wydarzenia, uwzględniając wszystkie potrzebne kroki,
- pamięcią roboczą – często zapominają o tym, aby w sklepie kupić nie tylko jogurt, ale też banany do przygotowania koktajlu,
- samokontrolą – ciężko im panować nad impulsami, przez co łatwo ulegają pokusie zjedzenia czegoś słodkiego,
- regulacją emocjonalną – nie potrafią zarządzać swoimi emocjami, przez co częściej wybuchają.
Jakie są objawy ADHD?
ADHD należy do zaburzeń o charakterze spektrum, dlatego u każdej osoby daje nieco inne objawy. Poniżej zostały wymienione i pokrótce opisane najczęściej spotykane problemy.
- Trudności w skupieniu się na pracy – osoby z ADHD skarżą się na gonitwę myśli w głowie. Bardzo często jakieś nagłe spostrzeżenie skutkuje oderwaniem się od dotychczas realizowanego zadania.
- Siniaki na ciele – z powodu deficytu uwagi trudno zachować ostrożność i dostrzec zmiany, jakie pojawiły się na stałej trasie, np. śmietnik na chodniku pod blokiem. Sprzyja to stłuczeniom ciała.
- Niechęć do nudnych obowiązków – większość osób nie lubi robić pewnych rzeczy, ale gdy trzeba zrealizować jakieś zadanie, po prostu przechodzi do działania. Osoby z ADHD odczuwają ogromny opór i niechęć do tego typu zajęć. Często wręcz psychicznie cierpią, gdy muszą zająć się sprzątaniem czy porządkowaniem dokumentacji. Starają się odwlec to zadanie w czasie, prokrastynując.
- Hiperfokus – nie każde zadanie jest nudne dla osoby z ADHD. Niektóre jawią się jako szczególnie ekscytujące. Wówczas pochłaniają uwagę bez reszty, na dalszy plan schodzą nawet czynności fizjologiczne, takie jak jedzenie i picie.
- Problem z utrzymaniem porządku – osobom z ADHD łatwiej coś znaleźć, gdy rzecz znajduje się na wierzchu. Poza tym nie lubią one nudnych zajęć takich jak sprzątanie. Porządkowanie przestrzeni przytłacza je z powodu trudności organizacyjnych, deficytu uwagi i słabej pamięci roboczej.
- Zapominanie o obowiązkach – słaba pamięć robocza skutkuje tym, że osoby z ADHD czasem opłacają czynsz z opóźnieniem.
- Zaburzenia integracji sensorycznej – niekiedy osoby z ADHD mówią, że od wiatru boli je skóra, a ubrania ją podrażniają. Niektórych ludzi irytują też lepkie kosmetyki, a hałas powoduje ogólne rozdrażnienie.
- Niedokładność – osobie z ADHD ciężko skupić się na wykonywanym zadaniu, dlatego czasem popełnia błędy. Np. nie widzi literówek w mailu lub niestarannie zmywa maseczkę z twarzy.
- Problemy z organizacją – rodzicom z ADHD trudno urządzić urodziny dla dziecka. Nie potrafią bowiem zaplanować wszystkich kroków, ciągle o czymś zapominają i czują się przytłoczeni.
- Trudności z gotowaniem – przyrządzanie posiłków to zadanie wieloetapowe, czasochłonne i nierzadko skomplikowane. Osoba z ADHD ma problem z planowaniem, ale też z kontrolowaniem czasu i pamiętaniem o tym, aby po 5 minutach zdjąć garnek z gazu.
- Nadpobudliwość psychoruchowa – z jej powodu ciężko usiedzieć na miejscu przez dłuższy czas. Osoba z ADHD zaczyna się wówczas wiercić, zmieniać pozycję siedzącą lub huśtać na krześle.
- Przerywanie wypowiedzi innych osób – każdemu czasem się zdarza, ale nie nagminnie. Osoby z ADHD mają trudności w kontrolowaniu impulsów, poza tym łatwo się nudzą i boją się, że zapomną o tym, co chciały powiedzieć.
- Duża skłonność do wybuchów – impulsywność sprzyja gwałtownym reakcjom emocjonalnym i wypowiadaniem nieprzemyślanych słów. Utrudnia budowanie dobrych relacji z innymi ludźmi.
- Poszukiwanie zadań kreatywnych i z głębszym sensem – osobom z ADHD czasem trudno jest wykonać jakieś proste zadanie dla samych pieniędzy. Gdy coś robią, lubią czerpać z tego satysfakcję, rozwijać swoją kreatywność i widzieć w tym jakąś większą misję.
- Trudności w zarządzaniu emocjami – osoba z ADHD często nie umie rozpoznać, nazwać i zarządzać emocjami. Daje się im ponieść, przez co często reaguje w sposób, którego później żałuje.
- Uzależnienia – ADHD sprzyja nałogom, ponieważ te pozwalają się rozluźnić i aktywują układ nagrody.
Jednym z objawów ADHD jest brak samokontroli.
Leki na ADHD – co warto nich wiedzieć?
Osoby z ADHD mają nieco inną biochemię mózgu. Cierpią na niedobór noradrenaliny i dopaminy, dlatego tak ciężko utrzymać im uwagę i zmotywować się do działania. Oba neuroprzekaźniki kontrolują układ nagrody i przyjemności w mózgu.
Psychiatra może przepisać leki na ADHD. Nie oznacza to jednak, że przy nich objawy tego zaburzenia neurorozwojowego całkowicie ustąpią. Po ich zażyciu nagle nie zaczniesz dysponować świetną pamięcią i doskonałą koncentracją. Leki na ADHD wyciszają i pomagają przerwać gonitwę myśli w głowie.
Obecnie w leczeniu ADHD stosuje się leki takie jak:
- pochodne amfetaminy (psychostymulanty),
- pochodne propyloaminy (nie stymulują ośrodkowego układu nerwowego).
Zaleca się, aby leczenie rozpocząć od psychostymulantów zawierających metylofenidat. W przypadku dzieci jest on refundowany, ale dorośli ponoszą pełną odpłatność.
Choć psychiatra może przepisać leki na ADHD, to zaleca się, aby jednocześnie przepracować swoje trudności i wykształcić przydatne nawyki w ramach psychoterapii.
EMPATIO Magdalena Senderowska
Al. Architektów 10/3
ul. Kłodnicka 2, wejście H
Wrocław
Rejestracja telefoniczna: 535 989 536
https://empatio.pl/kontakt/