Od dawna znane są badania naukowe, które dowodzą szkodliwego działania alkoholu na organizm człowieka. Mowa tutaj zarówno o sferze fizycznej, jak i psychicznej. Każdy z nas zdaje sobie sprawę, że nadmiar spożytych trunków znacząco wpływa na nasze postrzeganie czy zachowanie. Jednak większość osób dostrzega jedynie krótkotrwałe skutki zbyt dużej ilości wypitego alkoholu. Mało kto zdaje sobie sprawę, że systematycznie spożywany etanol prowadzi do przewlekłych lub nieodwracalnych uszkodzeń, także w mózgu człowieka.
Jak alkohol wpływa na mózg i jakie procesy w nim zachodzą, gdy spożywamy alkohol?
Zamazany obraz, bełkotliwa mowa, trudności z chodzeniem, spowolniony czas reakcji, brak koordynacji czy luki w pamięci – to standardowe objawy oddziaływania alkoholu na mózg. Pojawiają się zawsze po nadmiernej konsumpcji, najczęściej ustępują na następny dzień. Jednak systematyczne spożywanie trunków prowadzi do poważnych deficytów.
Zatem jak alkohol działa na układ nerwowy oraz mózg?
Alkohol oddziałuje depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy. Ma to związek z pobudzeniem receptora GABA, czego konsekwencją jest zahamowanie korowych mechanizmów kontrolnych. Skutkuje to zaburzeniami krytycyzmu oraz samokontroli, co najczęściej objawia się wielomównościom połączoną z gwałtownymi wahaniami nastroju. Dodatkowo pojawiają się zaburzenia ruchowe oraz percepcyjne.
Wpływ alkoholu na mózg człowieka został zbadany przez wielu naukowców. Nie ma wątpliwości, że systematyczna konsumpcja powoduje rozległe i daleko posunięte zmiany. Wynikają one głównie z neurotoksycznego działania etanolu, który jest odpowiedzialny za wahania nastroju, zmiany osobowości czy zachowania. Dodatkowo pojawiają się objawy tzw. pierwotnego otępienia alkoholowego, czyli zaburzenia:
- pamięci operacyjnej;
- myślenia abstrakcyjnego;
- orientacji w przestrzeni i czasie.
Jaki jest długofalowy wpływ na mózg?
Czy alkohol niszczy szare komórki? Nie bezpośrednio, jednak systematyczna konsumpcja przez dłuższy czas spowoduje poważne i trwałe zmiany w mózgu. Do uszkodzeń może dochodzić bezpośrednio pod wpływem etanolu lub mogą one być spowodowane ogólnym osłabieniem organizmu bądź powstawać wskutek ciężkiej choroby wątroby. Dodatkowo regularna konsumpcja alkoholu w dużych ilościach może spowodować zwiększenie szerokości szczeliny międzypółkulowej, co prowadzi do zmniejszenia objętości mózgu. Bezpośrednio przekłada się na upośledzenie funkcji poznawczych. Innym skutkiem nadmiernego i systematycznego spożywania etanolu jest zanik robaka móżdżku. Konsekwencją takiego stanu jest upośledzenie wykonywania szybkich ruchów. Alkohol wypłukuje również ważne witaminy i minerały. Prowadzi to do obniżonej odporności oraz ogólnego osłabienia organizmu. Do prawidłowego funkcjonowania mózgu konieczna jest m.in. witamina B1, która jest znacząco wypłukiwana przez alkohol. Jej deficyt wpływa na problemy neurologiczne. Mowa tutaj o problemach z pamięcią, upośledzeniu czynności ruchowych, zmęczeniu czy osłabieniu. Dodatkowo najnowsze badania wskazują, że niedobór witaminy B1 może powodować wzrost żelaza we krwi i powstawanie jego złogów w mózgu, co przekłada się na uszkodzenie tkanek.
Szacuje się, że ok. 80% alkoholików ma spory deficyt tiaminy, może to spowodować poważne zaburzenia pracy mózgu, np. zespół Wernickego-Korsakowa (https://osrodekprzebudzenie.org/zespol-korsakowa-jako-skutek-uzaleznienia-od-alkoholu/). To gwałtownie pojawiające się objawy neurologiczne i psychiatryczne. W ostrej fazie mogą skutkować śmiercią osoby uzależnionej. Regularne spożywanie alkoholu prowadzi także do zmian osobowości, problemów ze zdrowiem psychicznym, układem krążenia czy zwiększonym ryzykiem udaru mózgu, ponadto skutkuje niedoborami witaminowymi, które uszkadzają mózg oraz zaburzają jego prace, a także powoduje demencję oraz otępienie.
Jakie ilości alkoholu szkodzą mózgowi?
Przeprowadzone badanie naukowe jednoznacznie wskazują, że nawet niewielka ilość spożywanego alkoholu ma wpływ na pracę naszego mózgu. Zarówno w trakcie picia, jak i po zakończeniu dochodzi do zaburzeń funkcjonowania neuroprzekaźników. Symptomem tego jest m.in. spadek kontroli zachowania, wówczas część osób staje się podekscytowana, inny zaś są bardziej drażliwi. Ma to bezpośrednie powiązanie ze spadkiem poziomu hamującego neuroprzekaźnika – GABA.
Czy proces ten można odwrócić?
Alkohol oddziałuje negatywnie na mózg człowieka i wywołuje poważne konsekwencje. Większość zmian i uszkodzeń jest nieodwracalna, jednak część z nich samoczynnie się cofa. Konieczna jest jednak całkowita i trwała abstynencja. Już po pierwszym roku trzeźwości poprawia się funkcjonowanie mózgu wraz z jego strukturami. Zaprzestanie picia to pierwszy krok w poprawie funkcjonowania mózgu i zatrzymaniu postępu uszkodzeń oraz wielu chorób. Tutaj niezbędna będzie profesjonalna terapia uzależnień.
Co zrobić, gdy nadużywamy alkoholu?
Nadużywanie alkoholu prowadzi do wielu zmian w organizmie człowieka. W efekcie dochodzi do zaburzenia w prawidłowym funkcjonowaniu. Mowa tutaj również o psychicznej sferze człowieka. Podjęcie świadomej decyzji o zaprzestaniu picia i rozpoczęciu terapii w ośrodku leczenia uzależnień „Przebudzenie” pozwoli na rozpoczęcie nowego życia w trzeźwości. Alkohol niszczy mózg to fakt. Systematyczna konsumpcja sprawia, że organizm przyzwyczaja się do danej substancji i z czasem potrzebuje jej coraz więcej. Oznacza to, że dochodzi do jeszcze silniejszego oddziaływania alkoholu na mózg człowieka. Warto zatem, jak najszybciej podjąć decyzję o całkowitym odstawieniu używki i zdecydować się na profesjonalną pomoc.
Badania jednoznacznie wskazują, że nie ma bezpiecznej dawki alkoholu. Warto zatem pamiętać, że etanol stanowi truciznę dla naszego organizmu. Systematycznie spożywany może doprowadzić do poważnych problemów zdrowotnych oraz nieodwracalnych uszkodzeń. Właśnie dlatego kluczowe jest, aby jak najszybszej zaprzestać konsumpcji napojów alkoholowych i udać się na terapię, która pozwoli na życie w trzeźwości.